دانشیار گروه تفسیر دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم
چکیده
خدای سبحان در آیه «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ» (بینه:7)؛ به گونه‌ای عام کسانی که ایمان آورده و عمل شایسته انجام دهند را «خیر البریه» (بهترین خلق) نامیده و خشنودی آنان از خدا و خشنودی خدای سبحان از ایشان را پاداش آنان در قیامت ذکر کرده است. اما با وجود عام بودن آیه در صورتی که گروهی یا شخصی از سوی رسول الله (ص) مصداق آیه به شمار آیند دلیل محکمی بر حقانیت و سعادت آن گروه یا شخص خواهد بود. در روایات متعددى که امیرمؤمنان على (ع)، ابنعباس، جابربن عبدالله، ابوسعید و ابوبرزه و ... از پیامبر (ص) نقل کردهاند خیرالبرّیه به على (ع) و شیعیانش تفسیر شده است. بعضی از این روایات از باب تطبیق نزول و شماری نیز سبب نزول هستند. بررسی صحت صدور این روایات با هدف اثبات حقانیت تشیع در جهت ایجاد همدلی میان مسلمانان و زدودن شبهات برساخته بودن تشیع در زمان‌های بعد هدف این مقاله است. با جستجو در منابع اهل سنت و شیعه به شیوه‌ای تاریخی این نتایج به دست آمد که از قرن اول این حدیث در منابع شیعه و از قرن سوم و چهارم در منابع اهل سنت تا قرن حاضر همواره در منابع حدیثی و تفسیری نقل شده است. تعدد مصادر، راویان، طرق در قرن‌های متمادی و شواهدی از روایات غیر تفسیری که از علی (ع) به خیر البریه یاد می‌کنند تردیدی در صحت صدور این احادیث باقی نمی‌گذارد.
)